ابطال رای پیروز انتخابات / جنگ شهری در «وان»

کاندیداسنج| مقامات ترکیه روز سه‌شنبه از تصدی پست شهردار تازه منتخبِ یکی از احزاب طرفدار کردها ممانعت کردند و از برگزاری مجدد رای‌گیری در ناحیه دیگری که حزب رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور در آن شکست خورد، خبر دادند که چالش‌های قانونی و محکومیت مخالفان را برانگیخت. سندی که رویترز از هیات انتخابات در شهر شرقی وان مشاهده کرد، نشان داد که نامزدی که در آن منطقه دوم شد و از حزب عدالت و توسعه (AKP) است، حکم شهردار شدن را خواهد داشت.

حزب برابری و دموکراسی خلقِ طرفدار کردها از مقامات خواست تا ممنوعیت نامزد پیروز خود، عبدالله زیدان را لغو کنند و هشدار داد که همچنین سایر نتایج را به‌دلیل آنچه که حکومت «رای‌دهندگان غیرقانونی» می‌نامد، به چالش خواهد کشید. زیدان از حزب کردها با ۵۵.۵درصد آرا اول شد و نامزد حزب حاکم تنها ۲۷.۲درصد آرا را به‌دست آورد. با این حال، حزب برابری و دموکراسی خلق گفت که وزارت دادگستری پنج دقیقه قبل از بسته شدن دفاتر در روز جمعه هفته گذشته، دو روز قبل از رای‌گیری، نامه‌ای را ارسال کرده و به نامزدی زیدان اعتراض کرده و دادگاه پس از آن حکم داده است که او حق نامزدی ندارد.

صدها نفر اواخر روز سه‌شنبه در اعتراض به این تصمیم در چندین شهر جنوب شرقی و استانبول تجمع کردند؛ جایی که معترضان شعار می‌دادند: «کودتا در وان رخ داده است.» این وزارتخانه سوالات مربوط به این موضوع را به هیات عالی انتخابات (YSK) ارجاع داد؛ جایی که هیچ‌کس نتوانست برای اظهارنظر فوری تماس بگیرد. حزب برابری و دموکراسی خلق در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این تصمیم اشتباه باید فورا لغو شود.» تولای حاتم اوغول‌لاری، رئیس مشترک حزب به خبرنگاران گفت که حزب برابری و دموکراسی خلق روز چهارشنبه به هیات انتخابات اعتراض کرد. عمر چلیک، سخنگوی حزب عدالت و توسعه گفت که چنین چالش‌هایی مسائل قضایی هستند و دولت نمی‌تواند مداخله کند.

رهبر حزب اپوزیسیون اصلی ترکیه یعنی جمهوری‌خواه خلق گفت که واگذاری شهرداری به مقام دوم «به معنای بی‌توجهی به خواست مردم وان» است. ترکیه از زمان فروپاشی روند صلح در سال۲۰۱۵ برای پایان دادن به شورش چند دهه‌ای، جنبش سیاسی طرفدار کردها را سرکوب کرده و آن را به ارتباط با شبه‌نظامیان کرد متهم می‌کند. جنبش این اتهامات را رد می‌کند، اما هزاران نفر دستگیر شدند و شهردارانشان پس از انتخابات پیشین برکنار و مقامات دولتی جایگزین شدند. سال گذشته حزب برابری و دموکراسی خلق برای جانشینی حزبی تشکیل شد که با سخت‌گیری‌های قضایی ترکیه مبارزه می‌کرد تا دیگر متهم به ارتباط با گروه پ‌ک‌ک نشود.

اعتراض‌ها محدود به وان نبود

حزب عدالت و توسعه روز سه‌شنبه دوم آوریل اعلام کرد که مقامات انتخابات ترکیه آرای یکی از نامزدهای هوادار کردها برای شهرداری شهر وان در شرق این کشور را باطل کرده‌اند و درحالی‌که سیاستمداران اپوزیسیون از این اقدام انتقاد کرده‌اند، اعتراض‌ها و درگیری‌هایی با پلیس رخ داده است. پلیس از گاز اشک‌آور و ماشین‌های آب‌پاش برای متفرق کردن تظاهرات در وان استفاده کرد؛ درحالی‌که تنش‌ها در مرکز اقتصادی استانبول نیز تشدید شد.

اکرم امام اوغلو، شهردار منتخب مجدد استانبول که به‌عنوان نامزد احتمالی ریاست‌جمهوری در انتخابات آینده شناخته می‌شود، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این حکم غیرقابل قبول بود.» او از دولت و کمیسیون انتخابات خواست تا «به اراده مردم احترام بگذارند.» به نوشته وب‌سایت لوموند، حزب برابری و دموکراسی خلق در بیانیه‌ای اضافه کرد که حذف عبدالله زیدان راه را برای نامزد حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) به ریاست رجب طیب اردوغان برای تصاحب شهرداری تنها با ۲۷درصد آرا باز کرده است. زیدان در سال۲۰۱۵ با حزب پیشین کردها به پارلمان راه یافت؛ اما در سال ۲۰۱۶ به همراه ده‌ها نماینده دیگر پس از انتقاد از بمباران هوایی ارتش ترکیه علیه شبه‌نظامیان غیرقانونی کرد، در جنوب شرقی دستگیر شد. تونچر باکرحان، رئیس مشترک حزب برابری و دموکراسی خلق آنکارا در جریان تظاهراتی در خارج از هیات عالی انتخابات در پایتخت آنکارا در گفت‌وگو با خبرنگاران به خبرنگاران گفت که وان متحمل «کودتای سیاسی» شده است. او گفت که ساکنان این منطقه شهرداری را انتخاب کرده‌اند اما نامزدی به آنها تحمیل می‌شود که به او رای نداده‌اند.

صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر سابق حزب برابری و دموکراسی خلق، در بیانیه‌ای از زندانی که از سال۲۰۱۶ در آن محبوس است، گفت: «این راه احترام گذاشتن به خواست مردم نیست، آن‌گونه که اردوغان در شب انتخابات وعده داده بود این کار را انجام دهد.» وی در متنی که از طریق وکلای خود ارسال شده است، افزود: «ما از همه مردم خود به‌ویژه مردم وان و همه نیروهای دموکراسی‌خواه و احزاب سیاسی می‌خواهیم در برابر این روند غیرقانونی بایستند.» روز سه‌شنبه در استان وان تظاهراتی صورت گرفت که جمعیت ۱.۱میلیونی را دربرمی‌گرفت. تصاویر تلویزیونی صدها معترض را در مقابل مقر حزب دموکراسی و برابری خلق در وان نشان می‌دهد که برای نمایش همبستگی تجمع کرده‌ بودند. آنها شعار می‌دادند: «عبدالله زیدان افتخار ماست.» آنها همچنین شعار می‌دادند که متولیان منصوب از سوی دولت نمی‌توانند ما را منصرف کنند.